بدون شک بیشتر ما از شنیدن یک صدای زیبا در برنامه‌های رادیویی یا فیلم‌های دوبله شده و یا در هنگام شنیدن اخبار لذت می‌بریم. شاید برخی از ما بر این باور اشتباه باشیم که خب گوینده یا دوبلور صدای خوبی داشته و مشغول به این کار شده است. حتی ممکن است برخی بگویند که گوینده زحمتی برای شغلی که دارد نکشیده است. در حالی که این تنها یک باور اشتباه بوده و دوبلوری بدون انجام دادن تمرین‌های تخصصی برای هیچ فردی ممکن نیست.
در ادامه این مقاله از سایت به بررسی تمرین‌هایی می‌پردازیم که بیشتر افراد نام آشنا در حوزه صدا، دوبله و گویندگی یا روزانه آنها را انجام می‌دهند و یا در ابتدای مسیر با این تمرین‌ها شروع به گویندگی کرده اند. پس اگر به حرفه دوبلوری و گویندگی علاقه‌مند هستید در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
تنفس صحیح مهم‌ترین گام در تمرین دوبلوری
پیش از شروع هر تمرینی لازم است تنفس صحیح را با هم آموزش ببینیم. شاید از قبل با این موضوع آشنایی دارید؛ هیچ ایرادی ندارد! حتی اگر به بحث مسلط هستید، مرور دوباره این بخش برای تبدیل شدن به یک دوبلور و گوینده حرفه‌ای برای شما خالی از لطف نخواهد بود.
برای صداسازی و داشتن فن بیان خوب در دوبلوری لازم است تنفس اصولی که بیشتر ما آن را با تنفس دیافراگمی می‌شناسیم داشته باشیم. اگر در داشتن تنفس شکمی یا دیافراگمی مهارت کافی ندارید در دفعات اول می‌توانید دراز بکشید؛ بدن خود را شل کنید و هوا را به داخل ریه‌ها بکشید. سعی کنید ریه‌ها را به صورت کامل پر کنید به صورتی که شکم شما مقداری رو به بالا حرکت کند.
توجه داشته باشید که به هیچ وجه نباید با منقبض کردن عضلات شکم را بالا و پایین کنید. سعی کنید با فشار آوردن به دیافراگم در حالت صحیح جا را برای ریه‌ها بازتر کرده تا هوای بیشتری وارد ریه‌ها شود. تنها در این صورت می‌توان گفت که شما تنفس دیافراگمی را که اولین تمرین دوبلوری است به درستی انجام داده اید.
تمرینات اصلی دوبلوری که هر گوینده و دوبلور باید بداند!
در این بخش از مقاله وارد تمرین‌های حرفه ای‌تر و مهم‌تر می‌شویم. سنگ بنای این تمرینات داشتن تنفس دیافراگمی است. پس مطمئن شوید که آن را به خوبی در بخش قبل یاد گرفته اید. پس به انجام تمرینات اصلی دوبلوری بپردازید. این تمرینات شامل موارد زیر است:
گرم کردن صدا
تا به حال ورزشکار حرفه ای را دیده اید که بدون گرم کردن بدن و انجام نرمش وارد زمین مسابقه شود؟ در خصوص گویندگی و دوبلوری نیز این مورد صدق می‌کند و لازم است پیش از شروع ضبط و رفتن به پشت میکروفون صدای خود را به خوبی گرم کنید.
برای اینکار روش‌های مختلفی وجود دارد. به عنوان مثال یکی از بهترین تمرینات برای گرم کردن صدا استفاده از تمرین خمیازه است. خمیازه کشیدن به شما کمک می‌کند که به خوبی با باز کردن دهان و وارد کردن میزان هوای زیاد و خارج کردن آن در بازترین حالت ممکن دهان اقدام به گرم کردن عضلات و بخش‌های مرتبط به صدا کنید.
تمرین باز کردن فک
در دوبلوری و گویندگی باز شدن فک و آزاد بودن آن اهمیت بسیار زیادی دارد. گویندگی با دهان بسته و با منقبض بودن عضلات فک درست مثل تیراندازی با تیرکمان با دست‌های بسته شده است. میزان پرتاب صدای شما، وضوح صدا، کنترل ورودی و خروجی هوا و حتی خسته شدن شما برای گویندگی‌های طولانی همه و همه به آمادگی فک شما و عضلات آن وابسته است.
برای آزادسازی فک می‌توانید به راحتی از میزان کم تا بازترین حالت دهان خود را باز کرده و فک را رها کنید. برای دفعات بعدی سعی کنید زمانی که این کار را انجام می‌دهید عضلات فک را شل‌تر بگیرید.
صدای بالا! صدای پایین!
دوبلوری و گویندگی بدون داشتن دامنه صدایی خوب در سطوح حرفه ای امکان پذیر نیست. باید سعی کنید با تمریناتی مثل لیپ رول یا تمرینات دیگر حوزه صداسازی اقدام به بسیط کردن بازه دامنه صدایی خود کنید. برای اینکار سعی کنید از بالاترین صداهایی که می‌توانید ادا کنید و پایین‌ترین صدایی که به درستی ادا می‌شود استفاده کنید.
توجه داشته باشید که در هنگام ادای صدای بالا به حنجره خود آسیب نزنید. برای انجام این تمرین حتماً از تمرینات تخصصی صداسازی استفاده کنید. صدای گرفته خش دار و حنجره آسیب دیده هیچ وقت برای دوبلوری مناسب نیست و مطمئن شوید از بزرگ‌ترین سرمایه خود برای این حوزه یعنی حنجره و تارهای صوتی به خوبی محافظت می‌کنید.
بلندخوانی
از دیگر تمرین‌های لازم برای دوبلوری بلند خوانی است. بلندخوانی به شما کمک می‌کند صدای بازتر، آزادتر و رساتری داشته باشید. همچنین زمانی که اقدام به بلندخوانی می‌کنید عضلات اطراف ناحیه تارهای صوتی و حنجره شما امکان انقباض اضافی را ندارند. این تمرین برای دوبلوری به این عضلات آموزش می‌دهد که ریلکس باشند و فشار اضافی را با حنجره و تارهای صوتی وارد نکنند.
نکات مهم در خصوص فن بیان
تمرینات فوق برای صدا سازی مناسب هستند اما یکی دیگر از بخش‌هایی که هر دوبلور یا گوینده برای انجام دوبلوری باید بیاموزد تمرینات و نکات فن بیان است. تپق زدن، استرس داشتن، کم آوردن کلمات، عدم امکان بداهه‌پردازی و مشکلاتی از این قبیل از ضعیف بودن فن بیان گوینده رخ می‌دهد. شما هرچقدر هم که صدای خوبی داشته باشید اگر فن بیان صحیحی نداشته باشید هیچ وقت نمی توانید در حرفه دوبلوری فرد سرشناس و بزرگی شوید.
فن بیان و صدا سازی مانند دو بال یک پرنده هستند که هر دوی آنها را باید داشته باشید. جهت بهبود فن بیان برخی از تمرینات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- میزان مطالعه خود را در زمینه‌های مختلف بالا ببرید. این کار به پیدا کردن کلمات جدید و بیشتر شدن دایره کلمات به شما کمک ویژ ه‌ای خواهد کرد.
- اطلاعات عمومی خود را افزایش دهید. این امر در دوبلوری به بخش بداهه پردازی شما کمک ویژ ه‌ای می‌کند.
- به پای صحبت افراد سرشناس این حوزه بنشینید. به ادبیات، لحن و نحوه گویش آنها توجه کنید.
- از خجالت کشیدن و صحبت نکردن در جمع دوری کنید. تمام خجالت‌های خود را برای صحبت کردن دور بریزید. برای این کار می‌توانید با وارد شدن به بحث در جمع‌های خانوادگی شروع کنید و صحبت کنید.
- سعی کنید لیستی از کلماتی که تلفظ سختی دارند داشته باشید. با این تمرین مغز خود را برای خواندن کلمات سخت آماده می‌کنید. این کار از تپق زدن شما در زمان گویندگی و دوبلوری جلوگیری می‌کند.
- صدای خودتان را ضبط کنید. به آن گوش دهید و ایرادات را رفع کنید.
- اعتماد به نفستان را افزایش دهید و به خودتان یادآور شوید که صدای خوبی دارید.
- در ابتدای مسیر از افراد عامه در خصوص صدایتان نظر نخواهید. بیشتر به نظر اساتید و متخصصین توجه داشته باشید. شاید حتی دیگران شما را مسخره کنند. اما به آنها توجه نکنید.
خلاصه اینکه، در این مقاله به بررسی تمرین‌های لازم جهت دوبلوری و گویندگی پرداختیم. به خاطر داشته باشید که این تمرینات تمام چیزی نیست که برای تبدیل شدن به یک دوبلور نیاز دارید. انجام مستمر تمرینات، صداسازی قدرتمند، داشتن اراده و پشتکار، افزایش سطح معلومات در حوزه صدا و غیره به شما در رسیدنتان به یک گوینده حرفه ای بدون شک کمک خواهد کرد. همچنین جهت مطالعه مقالات بیشتر در زمینه صدا و گویندگی می‌توانید از بخش مقالات سایت سایر مقالات را نیز مطالعه کنید.
